Herr Seele, de bekende tekenaar van Cowboy Henk, zijn we er niet tegengekomen. Het mysterieuze verhaal van de H. Livinus die de marteldood stierf en weg wandelde nadat hij onthoofd werd, leeft tot op vandaag in St.-Lievens Esse, één van de deelgemeentes van Herzele. Om de 50j (!) vindt er zelfs een speciale viering plaats! Het volledige verhaal vindt u verder in deze blog.
Herzele telt drie werkende molens, twee brouwerijen en drie kastelen op zijn grondgebied, omgeven door mooie natuur. Redenen genoeg om eens te gaan kijken!
Topbestemming België zou zijn reputatie niet waarmaken, mochten we u niet verrassen met een origineel programma voor een herfstige zondagmiddag.
Herzele, ligt dat in België?
Zelf heb ik ook even moeten kijken op de kaart. De gemeente Herzele ligt dan ook aan de voet van de Vlaamse Ardennen op een steenworp van Aalst. Het bestaat uit zeven deelgemeenten en biedt verrassend veel vertier voor de typische volger van deze blog die naar een mix van cultuur, natuur en gastronomie op zoek is.
Via Ninove rijd ik één van de zeven deelgemeenten van Herzele binnen: Steenhuize-Wijnhuize. Het witte kasteel net voor de kerk is van de straat zichtbaar.
Start van de trip: kerkplein van Sint-Lievens-Esse
Bereid u voor op een rondje teletijdmachine, lieve lezer. Want hier is de tijd letterlijk blijven stil staan! Het plein en het ganse dorp lijken weggeplukt uit Wij, Heren van Sichem.
De kiosk op het pleintje is bouwvallig en doet vermoeden dat de plaatselijke fanfare al even ter ziele is gegaan, al verwacht ik ieder moment Pastoor Munte over het plein te zien "stesselen". Er is geen enkel café, enkel een kleine "voedingswinkel", en zo staat het ook op de lichtreclame.
Wat u wél vindt, is de familiebrouwerij Van den Bossche die hier al sinds 1897 bier brouwen. De gebouwen doen vermoeden dat de brouwerij sindsdien nog niet zoveel is veranderd wat het gevoel van authenticiteit enkel nog maar versterkt. Principieel maken we geen publiciteit voor commerciële ondernemingen maar u kan op de naam hierboven klikken om de website van de brouwerij te raadplegen.
Hoe zit dat nu met die onthoofde heilige?
De Ierse bisschop Livinus kwam naar Herzele en werd er in het jaar 633 overvallen door heidenen. Zijn tong zou uitgerukt zijn en zijn hoofd afgehakt. Volgens de legende stond hij op en wandelde met zijn hoofd onder zijn arm naar St. Lievens Houtem waar hij door een engel zou begraven zijn. De uitgebreide versie van de legende vindt u hier.
Weetje: de marteling van de H. Livinus werd door Pieter Paul Rubens geschilderd. Het werk is te bezichtigen in het museum van Schone Kunsten te Brussel.
St. Lievenskapel
We laten de kerk letterlijk links liggen en wandelen de bocht om. Na 200m in de volgende bocht ziet u de vervallen schoolgebouwen. Daarachter staat de kapel van de H. Livinus.
De originele kapel uit de 17eeuw was te bouwvallig en werd in 1907 vervangen door het huidige exemplaar in neogotiek. De brouwersfamilie Van den Bossche schonk onder andere de klok en de vloer. Het geheel geeft een mysterieuze indruk.
De binnenkant van de kapel is absoluut een blik waard
Duw gerust de deur open, u bent altijd welkom bij Livinus! Het altaar is prachtig; De altaartafel toont in drie nissen van links naar rechts: de verkondiging door de Heilige Livinus, Beeld van de Heilige Livinus en de marteldood van de Heilige Livinus.
De kaarsen achteraan de kapel verraden dat ik zeker niet de enige ben die hier een moment van bezinning en nadenken heb ingelast. Doet u wel het licht uit voor u de kapel verlaat?
Sint Livinusbron
We steken nu de straat over en volgen het bruine pijltje naar de bron. Dit is dus echt een bron die volgens de overlevering zou ontstaan zijn na het overlijden van de H. Livinus op de plaats waar hij zijn wandelstok in de grond had gestoken. De bron werd volledig gerestaureerd en ook de waterdoorstroming werd hersteld.
Kasteel Du Parc-Locmaria
Het kasteel en zijn domein zijn privé-bezit en zijn niet toegankelijk voor het publiek. Door zijn speciale ligging, is de achterkant echter al zichtbaar van in Esse.
Bekijk de ligging op Google Maps.
U kan de wagen parkeren aan het begin van de Kasteeldreef en even de benen strekken langs de prachtige dreef. In de verte ziet u al de Molen van Rullegem die we straks even van dichterbij bekijken. In het prachtige kasteelpark staan allerlei zeldzame en speciale bomen. Het domein is echter slecht onderhouden en ook het kasteel ziet er niet echt schitterend uit: een écht spookkasteel! De huidige bewoners wonen in enkele speciale huizen waar vroeger het personeel woonde.
gebouw
Het werd in 1840 door baron Van de Woestyne in classistische stijl gebouwd. Tussen de twee wereldoorlogen waren de weiden rond het kasteel het toneel van paardenrennen die door de "beau monde" uit de streek graag werden gefrequenteerd.
Het domein is privé en in principe niet toegankelijk. Ik ben heel even door de open poort gewandeld om u toch een idee te kunnen geven.
Molen en Rosmolen van Rullegem
"Goh, wat is er nu zo speciaal aan een molen", hoor ik u denken. Naast het feit dat deze staakmolen stamt uit de 17e eeuw en volledig functioneel is, is het bijzonder uniek te noemen dat onderzoek van archieven heeft uitgewezen dat er hier ook een rosmolen moet gestaan hebben.
Bekijk de ligging van de molen (vlak achter de hoek van het kasteel) op Google Maps.
Een rosse molen? Nope, berg vooral uw wilde fantasieën op :)
Een rosmolen werd aan de buitenkant aangedreven door trekpaarden die de molenstenen aan de binnenkant deden draaien. Het kleine gebouwtje naast de molen is een replica dat gebouwd werd adhv teruggevonden plannen.
De wieken zijn maar liefst 23m lang. In 1991 werden de originele houten wieken door stalen wieken vervangen. De Herzelenaren waren vroeger verplicht om hun graan hier te laten malen, in de molen van de heer. Er stonden hen strenge straffen, boetes en zelfs verbeurdverklaring van de oogst te wachten als ze dat niet deden.
In de 19de eeuw kwam de molen in het bezit van baron van de Woestyne, later van baron Locmaria als die het kasteel kocht.
Geniet ook zeker van het prachtige uitzicht over de Vlaamse Ardennen!
Kerkplein Herzele centrum
Brouwerij De Ryck
Tegenover de kerk naast de apotheek ziet u de inrijpoort en de gebouwen van Brouwerij De Ryck, de tweede brouwerij in Herzele.
Op deze plek brouwt dezelfde familie al sinds 1886 verschillende bieren. De laatste jaren werd het assortiment met enkele nevenproducten uitgebreid. Principieel wordt in deze blog geen publiciteit gemaakt voor commerciële ondernemingen. Op de website (linken hierboven) vindt u alle info ivm bieren, degustatie en bezoeken.
Neem even de tijd om te verpozen in één van de tavernes die u hier in de buurt vindt
Burcht van Herzele
U leest het goed: in Herzele staat naast de kerk een heuse burcht! Tenminste, de ruïne van de burcht.
In de strijd van Gent tegen Lodewijk van Maele, graaf van Vlaanderen, was Seger van Herzele, een bondgenoot van Gent. In 1381 liet de graaf bij een represaillemaatregel de burcht in brand steken en confisqueerde het domein. Even later werd de heerlijkheid aan de heren van Roubaix geschonken en werd de burcht hersteld. Het domein werd vanaf nu van op afstand bestuurd. In 1579 schoten de katholieke Spanjaarden in de strijd met het protestants gezinde Vlaanderen de burcht definitief in puin.
In de jaren '60 kwam de burcht dan in handen van de baron Locmaria (die van het kasteel inderdaad) die ze verkocht aan de gemeente om zo de restauratie van de toren en een aantal andere delen te kunnen aanvatten. De toren is te bezoeken. Het originele mechanisme van de ophaalbrug is bewaard gebleven en men kan ook duidelijk zien waar de kasteelkeuken moet geweest zijn.
Wandelen in en rond Herzele
In samenwerking met Toerisme Vlaamse Ardennen werden een heel aantal mooie wandelroutes uitgestippeld. Alle info daarover vindt u op: https://www.herzele.be/wandelroutes
Molen Ter Rijst
Onze laatste stop is de 18de eeuwse molen van het type "bovenkruier". Enkel de bovenste kap met de wieken kon gedraaid worden om de wind op te vangen. Op de top staat een onvruchtbare muilezel omdat in het molenhuis nooit een kind is geboren...
Veel plezier in Herzele!