Ondanks een katholieke opvoeding houdt een fascinatie voor duivels mij in haar greep. En neen het heeft hoegenaamd niets met duistere praktijken te maken... Als informaticus roep ik al meer dan 30j dat "the devil in the detail" zit. En in mijn woonplaats Asse zijn de tweejaarlijkse Hopduvel-feesten echte hoogdagen.
De "echte" duivel staat in Tielt! Bovendien heeft Tielt iets met Polen (en het zijn geen poetsvrouwen). Er zijn Polen in Tielt want het lot van deze twee plekken is voor altijd met mekaar verbonden.
Tielt, waar ligt dat zelfs?
Traditiegetrouw stellen we ons eerst de vraag waar dit hol van Pluto nu weer ligt... Waar blijft hij het halen... Tielt is een stad van 20.000 inwoners in West-Vlaanderen net over de provinciegrens met Oost-Vlaanderen. Ze ligt precies in het midden van de driehoek Gent-Kortrijk-Brugge. Niet te verwarren met Tielt-Winge dat in het Hageland ligt!
De namen van deelgemeenten als Ratte en Ondank spreken tot de verbeelding. Tielt is vlot bereikbaar met de wagen maar ook met de trein. Parkeergelegenheid vindt u meer dan genoeg.
Midden in Tielt vindt u de Collegeparking. Bekijk hier de exacte locatie op Google Maps. U kan er uw wagen gratis parkeren.
de Minderbroeders van Tielt - Huis van Tabor
Onmiddellijk bij het oprijden van de parking, ziet u het gebouw dat op een kerk lijkt. Dat is maar gedeeltelijk waar.
Reeds in 1640 bouwden de Minderbroeders hier een klooster annex kerk. De barokkerk dateert van 1707. Tot in 1965 floreerde dit klooster en was er een bloeiend noviciaat. Sinds 2007 heeft de vzw Katholieke Charismatische Vernieuwing het klooster overgenomen van de Minderbroeders en proberen ze met giften en privé-gelden het complex te restaureren. Vandaag draagt het de naam "Huis van Tabor" en vervult het verschillende functies waarover u alles verneemt op www.huistabor.be
Voormalige Minderbroederskerk
Nu ben ik zelf niet zo'n "pilarenbijter" en dat moet ook niet. In de voormalige kerk van de Minderbroeders (in Tielt gekend als "paterskerk") worden geen misvieringen meer gehouden. De kerk én het klooster zijn geklasseerd erfgoed en worden zo goed mogelijk in stand gehouden. Neem even wat tijd om rond te kijken en ga er gerust even bij zitten. De prachtige houtsnijwerken, de beuk en het koor zijn pareltjes. Ik vond hier een oase van rust midden in de stad.
Mulle de Terschueren
Als we naar de andere kant wandelen van de parking, ziet u vanzelf het bordje naar het huis Mulle de Terschueren.
Vandaag is dit gebouw eigendom van de stad Tielt die er huwelijksceremonies in houdt.
De adellijke familie Mulle de Terschueren liet hier in 1824 een kopie bouwen van het ouderlijke huis in Gent. Het bleef in de familie tot in 1962.
Het is nog steeds oorlog in Tielt
We zijn in West-Vlaanderen. U weet dat de geschiedenis van deze provincie onlosmakelijk verbonden is met de oorlog van '14-'18. Veel mensen denken dat WOI zich hoofdzakelijk afspeelde in de loopgraven aan het Ijzerfront, maar dat was uiteraard niet zo.
Aan de achterkant van het huis Mulle de Terschueren vindt u een vleugel waar de belevingsruimte '14-'18 gehuisvest is.
Op het ogenblik van mijn bezoek in januari 2021 was het vanwege de COVID19 maatregelen gesloten.
De zone waar actief gevochten werd, liep tot net voor Tielt. Tijdens de Duitse bezetting bestuurde de Duitse hertog Albrecht Von Württemberg Tielt en omliggende regio met harde hand. Niemand mocht de stad in of uit, mensen werden opgeëist als werkkracht, er waren huiszoekingen, mensen werden opgepakt en de Duitsers waren letterlijk overal.
We wandelen door de poort naar rechts langs de Ieperstraat. Op de afsluiting staan authentieke foto's van de Duitse commandant, parades op het marktplein, een biddende Duitse soldaat... Herinneringen aan het leven meer dan honderd jaar geleden onder de Duitse bezetting...
We blijven rechtdoor wandelen op de Ieperstraat tot we een eerste zicht krijgen op de pittoreske markt van Tielt.
Markt
Olivier de Duivel
Tussen de vlaggen en de Hallentoren ziet u het merkwaardige standbeeld van Olivier de Duivel, of Olivier le Dain (damhert) zoals zijn officiële titel luidde.
Olivier was een Tielts volksfiguur, zoon van een barbier en houthandelaar die in de 15de eeuw het vertrouwen wist te winnen van Jean Valois, de toekomstige Franse koning. Hij ontpopt zich tot een meester "arrangeur" die de smerige zaakjes regelt voor de koning. Hij maakt een blitscarrière en veel vijanden aan het Franse hof.
Na het overlijden van koning Louis XI zien de hovelingen dan ook hun kans schoon en knopen ze Olivier na een schijnproces op.
Bovenstaande samenvatting is allicht voldoende om de verschillende elementen van het standbeeld te verduidelijken: het gewei, de winkelhaak, de schaar en het touw. De volledige legende kan u nalezen op deze website.
Hallentoren
De trots van de stad Tielt, zo blijkt. Sinds 1275 is de Hallentoren hét symbool van de stad. Het middeleeuwse economische en sociale leven speelde zich af rond deze Lakenhalle en het inmiddels verdwenen Schepenhuys.
De Hallentoren kende verschillende transformaties. Zijn huidige vorm dateert uit de jaren 1558-1560, behalve de wapenschilden van belangrijke families en heerlijkheden die tijdens de restauratie in 1890 werden aangebracht.
De peervormige campanile bevat een zeldzame Du Méry-beiaard. In 1773 maakten de Brugse klokkengieters Du Méry het mogelijk te genieten van sfeervolle deuntjes. Misschien heb je geluk en geniet je momenteel van een muziekje! De Hallentoren werd in 1999 opgenomen op de lijst van werelderfgoed van UNESCO.
Stadhuis
Op deze plek heeft eeuwenlang een "gasthuis" gestaan dat door diverse religieuze ordes beheerd werd. Vervolgens werd na de onafhankelijkheid de gendarmerie gehuisvest in het gebouw tot er in 1871 een neoclassicistisch stadhuis werd opgetrokken. Aan de zijkant in de Tramstraat vindt u nog de restanten van het vroegere gasthuis.
Polen ligt in Tielt, of toch bijna....
U was het toch nog niet vergeten? We zijn in West-Vlaanderen en deze provincie heeft ongetwijfeld het meest te lijden gehad onder de beide wereldoorlogen.
Ook de bijzondere band van Tielt met Polen heeft alles te maken met WOII. Tielt is namelijk bevrijd door de 1ste Poolse Pansterdivisie olv generaal Maczek op 8 september 1944, en dit na een bloedige strijd. Er zijn tot op vandaag heel wat getuigen van deze dramatische gebeurtenissen waarbij heel wat bloed is gevloeid, zowel bij de militairen aan beide kanten als bij de burgers.
Stanislaspoort
Net voor u de markt op kwam, was deze poort aan uw linkerkant. Het is de doorgang naar de St. Pieterskerk.
De Tieltenaren noemen dit het "Spuyssenshol" naar de familie die hier vroeger woonde.
In de nis boven de doorgang staat de heilige Stanislas, patroonheilige van Polen.
Sherman tank en bevrijdingsmonument WOII
Als u naast het stadhuis wandelt en vervolgens naar links onder de poort door, komt u vrijwel onmiddellijk dit indrukwekkend monument tegen. De tank zelf is in bruikleen van het Legermuseum in Brussel en werd sinds 1979 al enkele malen verplaatst. De Poolse generaal Maczek (naar wie trouwens ook een plein genoemd is en waar zijn standbeeld staat), is in alle opzichten een held.
Polen werd reeds in 1939 door de nazi's bezet. Vele Polen vluchtten en velen vonden in Engeland mekaar terug; op die manier werd er een Poolse divisie (n.v.d.r. Bedankt aan de aandachtige lezer om de correctie te melden) opgericht die mee landde op de Normandische stranden. U kan zich de anti-nazi gevoelens van deze soldaten wel voorstellen!
Niet enkel Polen sneuvelden tijdens de bevrijding van Tielt
Naast de Ringlaan vindt u een klein oorlogskerkhof met graven van Belgische, Franse en Poolse militairen die gevallen zijn in Tielt. Meer uitleg is hierbij niet nodig....
Poelberg
Net buiten het stadscentrum bevindt zich een wel zeer bijzondere plek. De Poelberg is met zijn 46m de hoogste heuvel in de omgeving en biedt een prachtig 360° panorama op de omgeving.
Bekijk hier de ligging op Google Maps.
Boven op de Poelberg zijn twee interessante zaken te zien:
De Woestijnbosstraat (what's in a name) is wel een zeer speciale aanduiding van de straat waar een nog volledig functionele 18de-eeuwse staakmolen staat. Als u geluk hebt, draait hij bij uw bezoek!
Voor u aan de molen komt, passeert u een gebouwtje waar van 1846 tot 1984 door de Zusters van het Geloof een basisschool werd ingericht voor de landbouwerskinderen van de omgeving. Speciaal is dat zowel jongens als meisjes welkom waren (uiteraard streng gescheiden) en dat er naast de school een kleine kopie staat van de Lourdesgrot. Vandaag is de ganse site inclusief de molen eigendom van de stad Tielt en is in de voormalige school een druk gefrequenteerde brasserie gevestigd met een groot terras en speeltuin voor de kinderen.
Tielt is ook Kanegem, en Kanegem is Briek Schotte
Als laatste etappe op deze uitstap doen we even het piepkleine dorpje Kanegam aan. Dat is een landbouwersdorpje waar eigenlijk niets te zien is. Maar....
Kanegem is en blijft het geboortedorp van de Flandrien der Flandriens, de grootste wielerheld die België ooit gekend heeft, bijna even groot als Eddy Merckx en dat is Briek Schotte.
Deze pionier van het Vlaamse wielrennen werd hier geboren en kreeg hier een meer dan verdiend standbeeld. Hij overleed in 2004. In 2014 zou hij 100j geworden zijn en dat heeft de gemeente passend in de verf gezet.
Kanegem is ook het geboortedorp van wijlen kardinaal Danneels. Zijn geboortehuis staat er nog maar de inwoners zijn geen vragende partij voor publiciteit of een standbeeld.